Tôn Tử Binh pháp. Thiên thứ hai: Tác chiến

Tôn Tử nói: Nguyên tắc chung khi dụng binh tác chiến là khi phải huy động chiến xa nghìn chiếc, xe tải nặng nghìn chiếc, quân đội mười vạn, vận lương đi xa nghìn dặm, thì tình huống đó, chi phí ở tiền phương và hậu phương, chi phí đãi khách khứa sứ thần, bảo dưỡng và bổ sung tiêu phí nghìn vàng thì mới có thể cho mười vạn quân xuất chinh được.
[justify] [/justify]

Dùng một đạo quân khổng lồ như thế để tác chiến thì đòi hỏi phải thắng nhanh. Nếu kéo dài thời gian, quân đội sẽ mệt mỏi, nhuệ khí sẽ suy giảm; tấn công thành trì sẽ hao hết sức chiến đấu, quân đội tác chiến ở ngoài lâu có thể làm nền tài chính của quốc gia gặp khó khăn. Nếu quân đội mỏi mệt, nhuệ khí suy giảm thì lúc đó cho dù là người tài giỏi sáng suốt đến đâu cũng không thể cứu vãn tình thế được.

Cho nên dùng binh đánh giặc, chỉ nghe nói trong tốc thắng có những thiếu sót vụng về chứ không bao giờ có việc kéo dài mà lợi cho quốc gia cả. Cho nên người không hiểu biết chỗ hại khi dụng binh thì không thể hiểu được chỗ lợi trong dụng binh. người giỏi dụng binh, lính mãn ngũ không gọi lại, lương thực không vận tải quá 3 lần, quân nhu lấy tại nước mình, lương thực giải quyết tại nước địch.

Được vậy thì lương thảo cấp dưỡng cho quân đội sẽ được thoả mãn. Sở dĩ quốc gia phải nghèo vì dụng binh là do vận tải lương thực đi quá xa. Vận tải lượng thực xa, bá tánh sẽ nghèo. Chung quanh nơi quân đội tập kết, vật giá sẽ cao vọt bất thường. Vật giá cao vọt sẽ làm cho tiền tài của bách tính khô kiệt. Tiền tài khô kiệt tất phải gấp rút thu thêm thuế. Sức mạnh tiêu hao hết, tiền tài khô kiệt, trong nước khắp đồng quê nhà nhà đều trống rỗng. Bách tính thì tiền tài 10 phần hao bẩy, quốc gia thì xe hỏng ngựa mỏi mười phần hết sáu. Cho nên tướng soái giỏi lấy lương thực ở nước địch. Ăn 1 chung gạo ở nước địch bằng 20 chung gạo ở nước nhà. Dùng 1 thạch cỏ ở nước địch bằng 20 thạch cỏ ở nước nhà.

Muốn quân hăng hái giết địch phải làm quân biết hận địch. Cướp của địch mà thưởng cho quân nhà. Đánh bằng xe, cướp được hơn 10 cái thì thưởng cho người đầu tiên cướp được. Bỏ cờ xe địch, cắm cờ quân nhà mà dùng chung với xe nhà. Đãi tù binh tử tế thì thắng địch mà làm quân nhà thêm mạnh. Thế nên dụng binh cốt thắng, không cốt kéo dài.

Tướng soái giỏi dụng binh là thần hộ mệnh của dân, là người giữ sự an nguy cho quốc gia.

TÁC CHIẾN

[justify] [/justify]

Tôn Tử viết: Phàm dụng binh chi pháp, trì xa thiên tứ, cách xa thiên thặng, đái giáp thập vạn, thiên lý quỹ lương: tắc nội ngoại chi phí, tân khách chi dụng, giao tất chi tài, xa giáp chi phụng, nhật phí thiên kim, nhiên hậu thập vạn chi sư cử hĩ. Kỳ tác chiến dã, quý thắng, cửu tắc độn binh toả nhuệ, công thành tắc lựu khuất, cửu bạo sư tắc quốc dụng bất túc. Phù đồn binh toả nhuệ, khuất lực đàn hoá, tắc chư hầu thừa kỳ tệ nhi khởi, tuy hữu trí giả, bất năng thiện kỳ hậu hĩ. Cố binh văn chuyết tốc, vị đổ xảo chi cửu hĩ. Phù binh cửu nhi quốc lợi giả, vị chi hữu dã. Cố bất tận tri dụng binh chi hại giả, tắc bất năng tri dụng binh chi lợi dã.

Thiện dụng binh giả, dịch bất tái tạ, lương bất tam tải; thủ dụng ư quốc, nhân lương ư địch, cố quân lương khả túc dã.

Quốc chi bần vu sư giả viễn thâu, viễn thâu tắc bách tính bần. Cận vu sư giả quý mãi, quý mãi tắc bách tính tài kiệt, tài kiệt tắc cấp vu khưu dịch. Lực khuất tài đàn, trung nguyên nội hư vu gia. Bách tính chi phí, thập khứ kỳ thất; công gia chi phí, phá gia bãi mã, giáp, trụ, thỉ, nỗ, kích, thuẫn, tệ, lỗ, khưu ngưu, đại xa, thập khứ kỳ lục.

Cố trí tướng vụ thực vu địch, thực địch nhất chung, đường ngô nhị thập chung; ki can nhất thạch, đường ngô nhị thập thạch.

Cố sát địch giả, nộ dã; thủ địch chi lợi giả, hoá dã. Cố xa chiến, đắc xa thập thặng dĩ thượng, thưởng kỳ tiên đắc giả nhi cánh kỳ tinh kỳ, xa tạp nhi thừa chi, tốt thiện nhi dưỡng chi, thị vị thắng địch nhi ích cường.

Cố binh quý thắng, bất quý cửu.

Cố binh chi tướng, sinh dân chi tư mệnh, quốc gia an nguy chi chủ dã.

BÌNH GIẢI:

Thiên Tác chiến chủ yếu bàn về nguy hại của quốc gia khi tác chiến lâu dài, hao phí lớn; đề xuất phương châm đánh nhanh thắng nhanh "binh quý tốc, bất quý cửu" và nguyên tắc chỉ đạo tác chiến "nhân lương vu địch", "thắng địch nhi ích cường".
Tinh tuý của chương này là bàn về ảnh hưởng của chiến tranh đối với kinh tế của quốc gia. Tôn Tử đứng trên phương diện chủ đạo của chiến tranh mà luận giải.

Phía chủ đạo chiến tranh thì phải nỗ lực tốc chiến tốc thắng, còn phía bị động phải đánh tan dự định của địch, hạ uy thế của địch, nỗ lực kéo dài tiến trình chiến tranh để tiêu hao quân địch dẫn chúng đến thất bại.

Tôn Tử Binh pháp. Thiên thứ hai: Tác chiến

Chủ đề cùng mục

Mới nhất