Ma Lai - kì 2 ( Có truyện của mình )

Những câu chuyện kỳ dị về “ma lai” kỳ2: Hủ tục, mê tín cần loại bỏ
(PL&XH) - Ngay ở một số bản làng người dân tộc tại tỉnh Lào Cai, Lai Châu vẫn còn đó những quan niệm sai lệch trong bộ phận không nhỏ người dân liên quan đến “ma lai” cần sớm loại bỏ…


Ma hại người hay người hại… người?

Ở những khu rừng âm u nơi tận cùng biên giới phía Bắc, một hủ tục ghê sợ có từ xa xưa, khi con người còn mê muội, tin vào ma quỷ. Chuyện kể rằng, tờ mờ sáng, hai cậu con anh Vàng A Lừ, trên đường đi học trường nội trú cấp một ở huyện Tam Đường, đã nhìn thấy vật gì trăng trắng nằm ngay vệ đường. Hai anh em tiến lại gần nhìn cho rõ, bỗng hét toáng lên khi thấy rõ ràng đó là phần thi thể của một phụ nữ liền co cẳng chạy thẳng đến lớp. Trời tảng sáng, một người dân chở thịt lợn từ huyện vào xã Thèn Sin bán. Ông tưởng ai đánh rơi miếng thịt ngay vệ đường, liền dừng xe nhặt. Nhưng rồi người đàn ông buôn thịt này cũng rú lên kinh hãi khi nhận ra đó là một phần thi thể của… người. Ông chạy tá hỏa về xã Thèn Sin báo cho CQCA. CA huyện xuống địa bàn tìm thấy một chiếc thớt nghiến và con rựa sắc lẹm dính máu. Ngay lập tức, CA tỉnh và huyện vào cuộc xác định ngay được thủ phạm là Lèng A Thạn, trú tại bản Lùng Than. Nạn nhân chính là A Vừng, vợ của Thạn. Thạn lấy vợ sinh được 2 người con thì cả 2 đều ốm nặng rồi qua đời. Nguyên nhân dẫn đến cái chết của 2 đứa con, theo các y sĩ ở xã, đều do những bệnh thông thường như cảm, sốt, tiêu chảy.

Tại bản Lùng Than này, bị ốm người ta không đưa đi bệnh viện mà gọi thầy cúng đến để đuổi ma trong người bệnh nhân. Khi đứa thứ nhất ốm chết, gia đình, dòng họ, bản làng của Thạn đã tin rằng do "con ma lai" bắt đi. Do đó, khi đứa thứ hai ốm, mọi người gọi thầy mo đến cúng bái ghê lắm nhưng cháu bé vẫn cứ sốt miên man, ốm quặt quẹo. Cháu bé ốm ròng một tháng thì mất. Cả họ họp lại bàn tán và khẳng định nguyên nhân cháu bé chết là do "ma" làm. Chính "con ma" hại con đầu của Thạn, đã tiếp tục trở về hại bé thứ 2… Một thời gian sau thì vợ Thạn cũng mắc phải bệnh lạ không ăn gì được, bụng dạ lúc nào cũng cồn cào, rồi qua đời. Đến lúc này các cụ già, thầy cúng đều khẳng định chính vợ Thạn là “ma lai”, sau khi đã rút ruột 2 đứa con thì chết nhưng thực sự con ma này vẫn còn tiếp tục đeo đẳng gia đình Thạn. Vì thế, họ nói rằng, chỉ có cách giết "con ma lai" này thì nó mới không trở về bắt ai nữa. Vậy là vụ án xâm phạm thi thể vợ, do chính người chồng thực hiện đã diễn ra sau một lễ cúng kéo dài. Vào 4g sáng, được cho là thời điểm thích hợp để hành sự theo lời thầy cúng, một đoàn người dẫn đầu là mấy ông trưởng họ, bố Thạn, rồi đến Thạn và những người thân trong gia đình. Họ lặng lẽ đi trong đêm đến ngã ba đường (theo lý giải các cuộc hành hạ xác chết đều phải diễn ra ở ngã ba, ngã tư đường, để con ma không biết đường nào mà theo về). Tại đây, Thạn nói: "Mày nhiều lần hại vợ, con tao. Lần này tao sẽ đánh mày để mày không hại tao được nữa…". Thế là Thạn vung dao chặt xác vợ, vứt vung vãi khắp nơi. Rồi mỗi người một đường chạy te tua về nhà. Họ cố gắng chạy thật nhanh, theo nhiều đường khác nhau để “con ma” không biết đường theo về…

Tiếp đó, chuyện bà Vàng Thị Lay, SN 1951, ở bản Nậm Chua 4, xã Nà Hỳ, huyện Mường Nhé, bị giết hại dã man ngay tại nhà. Qua điều tra khám nghiệm, CQCA xác định đây không phải là vụ giết người cướp tài sản. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, xác minh các mối quan hệ của gia đình nạn nhân, Ban chuyên án nhận định đây là vụ án giết người liên quan đến mâu thuẫn cá nhân. Tập trung đấu tranh khai thác, thấy nổi lên đối tượng nghi vấn là Lầu A Lở, SN 1990 trú cùng bản với nạn nhân, có nhiều biểu hiện bất minh khi vụ án xảy ra và có mâu thuẫn sâu sắc với gia đình nạn nhân. Sau khi thu thập chứng cứ, củng cố hồ sơ, ngày 24-5-2011, CQCA đã ra lệnh bắt khẩn cấp Lầu A Lở. Qua đấu tranh khai thác, Lở khai nhận toàn bộ hành vi giết người là vì nguyên nhân: tháng 4-2010, con trai 2 tháng tuổi của Lở bị ốm chết không xác định được nguyên nhân. Cũng vì gia đình Lở có mâu thuẫn với gia đình bà Lay từ trước, nên Lở nghi bà Lay là “ma lai” làm con mình chết, Lở đã nung nấu ý định trả thù. Ngày 10-5-2011, Lở lén đổ gói thuốc diệt chuột đã chuẩn bị sẵn vào nồi cơm của gia đình bà Lay nhưng khi bà Lay phát hiện nồi cơm có màu sắc lạ đã báo chính quyền, y tá bản tiêu hủy nồi cơm. Không từ bỏ ý đồ trả thù, khoảng 12g ngày 15-5-2011, phát hiện bà Lay ở nhà một mình, Lở mặc áo mưa trùm kín, đội mũ bịt mặt mang theo con dao phát nương, xông vào nhà khi bà Lay đang ăn cơm và chém liên tiếp nhiều nhát vào mặt, cổ, vai khiến bà Lay chết ngay tại chỗ, sau đó Lở còn mổ bụng bà Lay kiểm tra xem có đúng là “ma lai” hay không. Lầu A Lở đã bị TAND tỉnh Điện Biên tuyên phạt án chung thân vì hành vi dã man và coi thường luật pháp…

Dời xa hủ tục, mê tín

Chính quyền địa phương cho biết, cuộc sống hiện nay của gia đình Lầu A Lở rất khó khăn, bởi vì tin vào những điều mê tín mà đứa con 2 tuổi khi bị ốm, không được đưa đi bệnh viện cấp cứu kịp thời nên đã chết oan uổng. Chính gia đình Lở nhờ bà Lay cúng đuổi “con ma” cho con mình khỏi bệnh. “Con ma” không đuổi được mà lại còn thêm 2 người thiệt mạng, một người giờ đang ân hận trong trại giam. Còn vợ Lở giờ như cái bóng không hồn, một mình nuôi con trong cảnh gia đình nghèo khó, căn nhà tranh xiêu vẹo, trống tuyềnh, trống toàng chẳng có gì đáng giá, vì bao tiền bạc đã đổ vào cúng ma. Nếu không tin chuyện ma thì… đâu có kết cục đau lòng như hôm nay.

Ông Vũ Đức Lâm, Chỉ huy trưởng Đồn Biên phòng Nà Hỳ, cho biết: Theo quan niệm của người Mông, người bị “ma lai” "chài" thường có biểu hiện ốm quặt quẹo, khó chữa và thường bị chết sau thời gian ốm đau lâu ngày, hoặc lơ ngơ như người bị mất hồn, thường tìm thức ăn là nội tạng, sống vất vưởng, khác người, làm theo ý người khác như có ma xui, quỷ khiến. Nguyên nhân dẫn đến “ma lai” là do bị ma nhập vào… ruột. Cộng đồng người Mông thường có tâm lý sợ “ma lai”. Chính vì vậy để thay đổi nhận thức của người Mông là vấn đề không phải một sớm, một chiều. Vốn dĩ người Mông đã tin điều gì, nói gì thì tuyệt đối tin tưởng. Cho nên hiện trẻ con, người ốm trong bản, các gia đình vẫn tổ chức cúng ma. Họ vẫn tin chuyện ma là có thật, chỉ khi cúng mãi không khỏi thì mới đưa đến các cơ sở y tế điều trị. Câu chuyện “ma lai” và bài học xót xa từ nhận thức lạc hậu của bà con vùng sâu, vùng xa mong sao sẽ không còn xảy ra. Để loại bỏ hủ tục này, rất cần sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền.

Trở lại câu chuyện của gia đình anh Thạn, anh Lương Văn Páo, trưởng bản Lùng Than nằm tít hút trên sườn núi Đoong Dặng Lứ nói đó là câu chuyện từ lâu rồi, còn bây giờ không ai như thế nữa, anh Páo khẳng định: "Hủ tục đó không còn tồn tại nữa đâu. Sau khi hủ tục xa xưa ấy lặp lại ở nhà thằng Thạn, chúng mình đã họp dân nhiều lần để tuyên truyền rồi. Đồng bào cũng đã nhận thức rõ, thấy hủ tục ấy là sai trái nên cam kết là sẽ không lặp lại nữa rồi". Trung tá Lê Đình Minh (Phòng Khoa học hình sự, Công an tỉnh Lai Châu) vẫn còn ám ảnh mạnh mẽ bởi khá nhiều vụ án tương tự từ nhiều năm trước ở xã Thèn Sin, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu. Sau các vụ án đó, các ban ngành trong tỉnh luôn cảnh giác, tuyên truyền với thái độ vừa nhẹ nhàng, vừa nghiêm khắc, để nhân dân nhận thức rõ, loại bỏ hủ tục ra khỏi đời sống xã hội. Khi người Kinh lên khai hoang, Đảng và Nhà nước đưa ánh sáng văn minh đến các bản làng thì tập tục này dần mai một. Nhưng, tập tục này vẫn chưa thể hết hoàn toàn, nó vẫn âm thầm diễn ra ở những bản làng hẻo lánh, không được tuyên truyền pháp luật nhiều, hoặc họ làm kín đáo nên các cơ quan pháp luật không phát hiện được. Theo Chủ tịch xã Thèn Sin Nguyễn Văn Cận, từ ngày anh lên đây nhận công tác, năm 1984, những quan niệm về “ma lai” giết người vẫn còn diễn ra rất nhiều. Các ban ngành trong tỉnh, huyện đã chỉ đạo ráo riết, thường xuyên phối hợp tiến hành tuyên truyền để loại bỏ nó khỏi đời sống bản làng. Việc tuyên truyền đã đạt hiệu quả rõ rệt, bởi vài năm nay không có vụ việc tương tự nào diễn ra nữa.

HỒI HỌC CẤP 2 MÌNH HAY VỀ TÂY NINH , CÓ NHÀ CỦA NGƯỜI BÀ CON DƯỚI ĐÓ , NHÀ CÓ 2 THẰNG NHÓC , 1 THẰNG NHỎ HƠN MÌNH , 1 THẰNG LỚN HƠN . MỖI LẦN VỀ TÂY NINH THÌ NGƯỜI LỚN ĐI CHÙA , CÒN MÌNH VỚI MẤY ÔNG ANH HỌ ĐI VỚI 2 THẰNG NHÓC RA ĐỒNG BẮT RẮN , ĐI ĐÁ BANH HAY RA SÔNG CÂU CÁ

ĐẾN NĂM LỚP 9 CŨNG VỀ ĐÓ , THÌ LẦN NÀY ĐI CÂU CÁ , LÚC ĐÓ MỚI 6H CHIỀU , ĐƯỜNG ĐI CŨNG TỐI THUI , ĐƯỜNG RA SÔNG MÀ , 2 BÊN TOÀN CỎ , LAU SẬY J` ĐÓ , CAO LẮM , ĐI THÌ CẦM ĐÈN PIN VỚI ĐÈN DẦU ĐI , ĐANG ĐI GIỮA ĐƯỜNG THÌ BÊN BÃI CỎ CÓ 1 NGƯỜI CON GÁI ĐI RA , NHÌN TRẮNG LẮM , NHƯ HOTGIRL BÂY H VẬY ĐÓ , NGƯỜI DÂN TỘC NHÉ , CÓ QUẤN KHĂN THÊU TRÊN ĐẦU NỮA . BƯỚC RA NÓI TIẾNG GÌ ẤY , MÌNH KHÔNG HIỂU , VÀ CŨNG HƠI BỊ GIẬT MÌNH VÌ TỰ NHIÊN ĐANG ĐÊM CÓ NGƯỜI ĐI RA TỪ BỤI CỎ NÊN HƠI SỢ . RỒI 2 ANH EM Ở TÂY NINH HỎI CHUYỆN NÓ , NÓI TIẾNG DÂN TỘC LUÔN ( sau mới biết là tiếng khơ me ) NÓI 1 HỒI THẤY CON NHỎ CƯỜI CƯỜI GHÊ LẮM 3be_eaten3 , RỒI THẤY THẰNG EM KÉO TAY THẰNG ANH QUAY LẠI KÊU CẢ ĐÁM CHẠY ĐI , MA LAI ĐÓ 3ahh3 . MỊE , LỚP 9 MÀ , CÒN NHỎ XÍU , NGHE PHÁT ĐIẾNG NGƯỜI LUÔN , TRỜI TỐI THUI NỮA CHỨ , ĐỨNG RUN CẦM CẬP , HÊN CÓ MẤY ÔNG ANH KÉO TAY CHẠY , 2 THẰNG KIA VỪA CHẠY VỪA CẦM MẤY CÂY CẦN CÂU CÁ NÉM VỀ PHÍA SAU , CHẠY 1 HỒI VỀ NHÀ 1 TRONG MẤY ÔNG ANH CỦA MÌNH HỎI NÓI GÌ VỚI NÓ , THÌ THẰNG ANH Ở TÂY NINH TRẢ LỜI LÀ " NÓ KÊU VÔ NHÀ NÓ NGỦ , NÓ CHO ĐỒ ĂN , SÁNG MAI RỒI VỀ , NHÀ NÓ VUI LẮM " RỒI NÓ NÓI NGƯỜI LỚN KỂ MA LAI HAY DỤ VẬY LẮM , VÔ NHÀ NÓ , MÌNH NGỦ NÓ MOI RUỘT ĂN , VỚI LẠI MỚI GẶP THẤY CỔ NÓ TRẮNG BÓC , MÀ CÓ 3 NGẤN NỮA , NÊN CŨNG NGHI NGHI RỒI .

PHẦN MÌNH THÌ KHÔNG BIẾT BÀ CHỊ ĐÓ CÓ PHẢI LÀ MA LAI HAY KHÔNG , NHƯNG NGHĨ LẠI VẪN ỚN THIỆT 3ahhyes3